We kunnen er niet om heen draaien – onze automatische reacties nemen de controle over in gevaar.
Wat ik heel bijzonder vond om te ontdekken is dat ons brein geen verschil maakt tussen echt gevaar en denkbeeldig gevaar. De reactie is het zelfde.
Ook gedachten zetten de stressreactie aan
De mens gebruikt de biologische stressreactie ook voor mentale processen. Dus ingebeeld gevaar kan ook het vecht-vlucht-bevries systeem activeren en dat doet het ook.
Als een deadline nadert ervaren we dezelfde reactie van ons lichaam als we oog tot oog met de vijand staan: opwinding, verhoogde bloeddruk, zweten, gespannen spieren, knoop in de maag.
Op een gewone dag kunnen we een heleboel mentale stressors hebben.
Het loopt al in de ochtend met het wegbrengen van de kinderen mis.
De spanning loopt op omdat je op tijd op je werk moet zij.
De aaneensluitende project besprekingen houden de spanning verder in stand.
Grote doelen, evaluatie van prestatie met de baas maken de dagen vol stress.
Net als de sleur die je buiten het werk ervaart.
Kinderen op tijd laten eten, hen naar sport brengen, halen, het bed ritueel (die soms een drama is), etc.
Als je het zo bekijkt, leven we tegenwoordig in een constant aanhoudende biologische stressreactie.
Weet je het nog?
In echte levensgevaar als het je lukt te ontsnappen dan valt de angst voor de vijand weg, je bent veilig. Er is rust weer en je kan de tijd nemen om voor jezelf te zorgen. Even drinken, het verhaal van je wonderlijke ontsnapping vertellen aan anderen, eten en slapen. Nazorg te plegen. Herstellen.
Daar gaat het volgens mij in de huidige maatschappij mis. Onze mentale stressoren vallen niet zomaar weg. Ze blijven ons triggeren, we blijven branden, we blijven onze energie gebruiken.
Er komt geen bevrijdend einde aan de drukte, we komen er niet van af. Wat nog interessanter is dat we eigenlijk niet eens op de hoogte zijn dat het zo loopt. Waar we zeker geen idee van hebben is wat het met ons doet.
Totdat…
Totdat we last krijgen van kleinere kwaaltjes, lichamelijk of emotioneel. Denk aan de hoofdpijn, die tegen het einde van de dag of juist in het weekend optreedt. Of strakke spieren in de nek of schouders. Of door de rug te gaan. Of de lastige stoelgang. Maar ook kort lontje te hebben. En zeker het ontzettende vermoeidheid die je dag zo zwaar laat voelen.
Heb je ooit de link gelegd tussen je lichamelijke reacties en je dagelijkse activiteiten?
Je hebt een lichaam
Maar kennen mensen hun lichaam eigenlijk wel en begrijpen ze zijn signalen?
Hoe kijkt men tegenwoordig naar zijn lichaam? Wat voor een rol wordt eraan toegekend?
Ik had mijn lichaam als kind vooral gebruikt als ik naar atletiek ging – lekker presteren: snelst zijn in het hardlopen, ver kunnen springen en de kogel zo ver mogelijk kunnen stoten. Mijn lichaam was een prestatie werktuig, en het deed het prima. Ik at 3 keer per dag en daarmee was het klaar. Meer onderhoud heb ik er niet aan besteed.
Ik heb ook geleerd dat als ik iets moest onthouden, leren op school daarvoor ik mijn brein moest gebruiken. Dat was ook simpel te begrijpen.
En dat was mijn begrip over mijn lichaam.
Oh ja, en dat mijn lichaam soms ziek werd: verkouden, een ontstoken amandel, of iets minder ernstigs: spierpijn na een training.
Maar ik was niet op de hoogte (tot mijn burn-out dan) dat mijn lichaam eigenlijk veel meer is.
Heb je al de uitdrukking gehoord dat de mens wandelende emoties is? Daarover vertel ik in een volgende blog. Mis het niet!