Weet jij wat je beweegt? Kun je je drijfveren benoemen? Ik geloof dat je een paar zonder probleem kan noemen. “Mijn kinderen” – hoor ik je zeggen – “Ik doe alles voor hen. Mijn kinderen zijn mijn leven.” En je zou nog een paar noemen, als je gezin in algemeen, je ouders, je werk, etc.
Stille motivators
Wat zou je zeggen als ik je vertel dat er veel meer motieven zijn die je keuzes dagelijks sterk bepalen? En waar je absolute niet op de hoogte van bent? Je zou me – omdat je beleefd bent – terughoudend uitlachen. En ik snap je reactie. Jij bent perfect in staat om te weten en kiezen wat belangrijk voor je is. Toch vermoed ik dat je hiervan mogelijk niet op de hoogte bent. Ik laat je niet meer in de onzekerheid – ik vertel het gewoon.
Even een voorbeeld
Maar vooraf een klein voorbeeld, misschien herken je het.
Je hebt besloten dat je vanochtend eerst gaat poetsen en in de middag even een boek gaat pakken voordat je kinderen uit school zijn. Net voor je begint belt de buurvrouw dat ze onverwachts weg moest en of je vanochtend even op haar kinderen kon passen. Zonder na te denken zeg je ja. De buurvrouw is opgelucht.
Maar jij?
Nadat je de deur achter haar dichtdoet begin je te denken: “ja, maar mijn agenda zit vol, als ik vanochtend niet poets dan kom ik er deze week niet meer aan.” En bij deze gedachte krijg je het benauwd. Het is erg nodig om je huis weer schoon te maken: je rakkers hebben een complete zandbak in hun schoenen naar huis gebracht, de kattenharen vliegen in de rondte en je ergert je aan de rommel in je huis. Je wilde vanochtend grondig schoonmaken en weer met rust in je gaan relaxen na een ochtend hard werken.
En dat gaat nu niet gebeuren en je voelt de stress in je groeien, de druk in je hoofd en een schuldgevoel. “Waarom heb ik niet beter nagedacht toen de buurvrouw aan de deur stond? Hoe ga ik dit oplossen? Ik kan het niet meer terugdraaien.” Je gaat dus plichtsgetrouw op de buurkindjes passen. En je voelt je goed als de buurvrouw je bedankt – zonder jou had ze dit erg belangrijke ding niet kunnen regelen.
Maar eenmaal weer thuis zit je met de ellende – je huis wat vies is en je kinderen die zo thuiskomen. Dan maar alles schuiven, geen boekje meer pakken maar razendsnel even stofzuigen en net op tijd klaar zijn voor je de kinderen op moet halen.
Voor de rest van de dag zit je met een raar, storend gevoel – er klopt iets niet. Zo heb je het niet gewild. Je dag was onderste boven en bracht je allesbehalve voldoening.
Ontdek je geheime motivators
Het is nu echt tijd om over deze geheime gasten te hebben die ervoor hebben gezorgd dat je zonder na te denken je hele dag en weekplanning opzijzette en toch geen prettig gevoel overhield, desondanks dat je het voor een nobele daad deed.
Hoe dat komt? Het komt door de behoeftes die we als mens allemaal hebben.
Een paar basis behoeftes kent en herkent iedereen. Deze zijn universeel en in min of meer willen we allemaal dat ze bevredigd worden.
Ja, ja, zou je zeggen, je weet heus wel wat jij nodig hebt. Nou, het gekke aan deze basisbehoeften is dat je juist niet op de hoogte bent.
Op basis van het voorbeeld hierboven leg ik het je uit hoe je ze voor jezelf uit de onbekendheid kan halen.
We kunnen zeggen dat we allemaal 4 basisbehoeftes hebben. Iedereen heeft behoefte aan zekerheid. De mens is ingesteld op zekerheid. Ga maar na: je vindt het prettig om te kunnen weten wat op je gaat wachten als je ergens naar toe gaat. Voor dezelfde reden vind je het ook prettig om je taken voor de week en de dag in te plannen. Geen verassingen maar vastigheid. Het bespaart een hoop ellende en energie. Voorspelbaarheid is rust. Dit is waarom je in de ochtend je zo fijn en relaxt voelde – je wist wat deze dag op je stond te wachten en je kon het mooi loslaten, alles was gepland, je hebt je energie en je tijd ervoor ingedeeld. Zekerheid dus.
We hebben ook behoefte aan onzekerheid, variatie, verassingen. Anders zou ons leven door de voorspelbaarheid heeeeel erg saai worden. Spice up your life – doe iets geks. Dan voel je dat je leeft, dat het leven leuk is en dat je in het centrum van je leven staat. Maar – we vinden alleen de variatie die we zelf willen/kiezen leuk. Alle andere variatie is lastig – deze verstoort juist onze zekerheid. Zie je het? Op het moment dat je voor je fijn geplande dag staat en de buurvrouw je verrast met haar hulpvraag heb je te maken met een niet gewenste onzekerheid!
Nu komt het mooiste, vind ik: de derde behoefte is jezelf belangrijk voelen. De behoefte om betekenisvol bezig zijn, anders zijn, uitspringen, belangrijk zijn voor anderen. Natuurlijk zeg je zonder na te denken ja tegen de buurvrouw – zo voldoe je aan deze 3de behoefte. Iemand in nood die alleen jij kan helpen. Is dat geen geweldig gevoel? Wees eerlijk. Het is. Iemand heeft jou nodig. Jij bent de reddende engel. Je zegt meteen ja.
En hiermee heb je mogelijk ook de 4de behoefte meteen gevoed – de behoefte voor connectie en liefde. Je krijgt waardering van de kinderen van de buurvrouw. Wat zijn ze schatjes. Jullie hebben de hele tijd heerlijk getekend, met de playdough gespeeld, je voelde je zorgeloos en blij met hen.
Zie je nu waarom je bereid was zonder aarzeling je rust, je planning op te geven voor de oproep van de buurvrouw?
Nog iets extra om je nog alerter te maken op deze geheime motieven. Elke keer als je hersenen kunnen registreren dat dat wat je doet/voelt/beleeft tenminste 3 van deze basisbehoeftes bevredigt dan ga je het herhalen. Je zoekt het gevoel weer op, je schuift er alles voor opzij.
Zo zie je maar – wat we doen is niet altijd volgens een voor ons heldere motief. Was dat zo, had je nadien niet zo een slecht gevoel overgehouden. Dan was het een bewust keuze geweest na een overweging van gevolg.
Wil je me hier laten weten wat je grootste inzicht is naar aanleiding van dit verhaal? Ben heel benieuwd!
Liefs,
Tünde
P.S.: Aarzel niet en stuur deze gerust door naar iemand, je zus, je vriendin, collega, buurvrouw die er iets aan kan hebben. Je kent haar, je weet waar ze mee worstelt. Deze kan haar helpen.