Het is nu ruim 5 jaar verder. Ik ben in 2013 begonnen met een reis naar mijn bestemming. Het was moeilijk om het roer om te gooien. Een vaste, goed betaalde baan liet ik achter me. Het klopte niet meer en ik wist niet hoe ik het op moest lossen. Ik mocht het oplossen. Mijn werkgever was niet verantwoordelijk voor mijn keuzes. Ik kreeg de ruimte en toch voelde het als bedrog. Ik verloor mijn marktwaarde, ik werd waardeloos, ze lieten mij vallen.
Ik heb lang gerouwd over mijn 15 jaar als werknemer bij dit bedrijf. Precies hoe dat hoort. Eerst boos op hen, de mensen, de managers, die niet in staat waren om een helpende hand naar mij toe uit te steken. Die mij niet hebben begrepen. Het kwetste me diep dat ze de rug naar mij toe hebben gekeerd. Het was nodig en in een bepaalde manier fijn om de pijn over mijn verlies te voelen. Hoe machteloos zij waren, zo machteloos was ik ook om over mijn situatie en mijn pijn te spreken.
Boos en onbegrepen
Naast de pijn over mijn verlies dook ook het niet willen geloven en accepteren dat er iets wezenlijks was veranderd op.
Alles was veranderd, zodanig dat het niet meer te keren was. Mijn hele systeem, mijn opvattingen, het kader rondom mijn leven was uit elkaar gevallen.
Zoiets neem je niet zonder protest aan. Dat kan niet. Er moet weer alles bij elkaar geharkt worden, even stapelen en hup, gewoon je leven oppakken en doorgaan.
Maar dat gaat niet meer. Langzaam ga je inzien dat de oude manier, je leven van vroeger er niet meer is, er is geen enkele mogelijkheid om het opnieuw op te bouwen. Het is er niet meer.
It is gone.
Integratie
Het rouwproces ging door. Een paar jaar later is het op zijn plek gevallen. Mijn leven zonder mijn baan heb ik geïntegreerd, het gemis doet nu zo goed als geen pijn meer. In tegendeel, het is me gelukt om vooral de waardevolle ervaringen en verrijkende aspecten van mijn leven voor de burn-out vast te houden en daarvan in het hier en nu te genieten. Deze heb ik in de 15 jaar opgedaan en ze zijn nog steeds mijn kwaliteiten. Een fase is in mijn leven afgesloten en tegelijkertijd is er een nieuwe fase zich aan het ontplooien.
Ik heb me omgeschoold, ik werd mijn eigen baas, ik heb mijn onderneming gestart. Allemaal stappen die ik vroeger als onmogelijk beschouwde! Ik als ondernemer? Ik weet helemaal niet hoe dat moet! Alles zelf regelen: administratie, geldzaken, belastingaangifte? No way!
Mijn vader heeft toen hij gedwongen uit de kolchoz moest stappen ook zoiets gedaan. De socialistische werkgever verdween, hij had geen inkomen. De enige optie voor hem was om met een partner een eigen bedrijf op te starten en zelf akkerbouw in combinatie met dienstverlening te doen.
Ik heb altijd bewondering gehad voor zijn zet. Hoe kon hij zich transformeren vanuit een goed werknemer tot een bedrijfsleider? Hij wilde vroeger nooit vooraan staan, beleid voeren, opvallen. Hij wilde goed werk doen.
Leven na de dood
Ik vind het bijzonder hoe krachtig de mens is! Zelfs als hij op de bodem van de diepste put zit en er geen licht te zien is gaat hij zoeken naar oplossingen.
Ooit zei een lotgenoot van me dat ze, terugkijkend hoe veel pijn ze moest doorstaan tijdens haar opkrabbelen uit een diepe put, nooit voor deze weg zou kiezen. Ik kon het met haar niet mee eens zijn.
Ik ben dankbaar voor de burn-out. Het heeft mijn ogen geopend. Het heeft me wakker geschud en de deur opengezet naar een fijner leven.
De weg sinds 2013 was zeer hobbelig, vol met pijnlijke momenten, confrontaties en veel tranen.
En het was het allemaal waard! Zo kon ik de weg naar mijn ouders, mijn man, mijn kinderen, en vooral naar mezelf terugvinden.
Ik werk nog steeds aan mijn hardnekkige conditioneringen en enkele genetische emotionele belasting.
Ik ben nog niet klaar.
Ik ben ook geen heilige, juist een heel normaal mens in ontwikkeling.
En daar gaat het om. Inzien dat we groeien en dat we blijven veranderen, richting een leven met betekenis. Daar mogen we hard voor werken.